Seyir Defteri #258 : Przesluchanie

Selamlar! Yine bir 12 Eylül, yine politik bir öneri.

İnanılmaz başrol oyuncu performansıyla öne çıkan yapımın Lehçe özgün adı Przesluchanie. Kamera gerisinde Ryszard Bugajski, yapımcısı olarak ünlü yönetmen Andrzej Wajda'yı gördüğümüz filmin oyuncularının her biri inanılmaz performanslar çıkarmış. Kadroda Krystyna Janda, Adam Ferency ve Janusz Gajos var; ben özellikle Krystyna Janda'yı çok beğendim. Filmin uluslararası adı Interrogation, dilimize de 'Sorgulama' olarak çevrilmiş ve 120 dakika sürüyor.

Film aslında 1982'de çekilmiş ancak komünist yönetimi eleştirdiğinden ülkesi Polonya'da gösterime girmesi söz konusu olmamış. 1989'da demir perdenin yıkılmasıyla izlenmesi mümkün olmuş. İzledikçe zaten sosyalist rejimi kötü gösterme amacı belli oluyor, şahsen ben devletlerin vatandaşlarına uydurma gerekçelerle bu şekilde muamele etmiş olmamalarını umarım.

1951'de Stalinist Polonya'da bir kabare şarkıcısı olan Antonina 'Tonya' Dziwisz (Krystyna Janda) ve etrafında dönüyor . Bir akşam sahneye çıktından sonra, eşiyle kavga eder. Sinirle olay yerini terkeden Tonia, birşeyler içmeye dışarı çıkar. Daha sonra iki kişi onu sarhoş eder ve eve bırakacağını söyleyip tutukadıktan sonra sorgulanmak üzere siyasi bir hapishaneye götürülür.

Hapishane şartları çok kötüdür. Birçok kişi tek hücrede kalmaktadır. Mahkumlar sık sık sorgulanıp işkence görmektedir. Tonia'nın kendisi de burada geçireceği yıllar boyunca, onu sahte itiraflar imzalamaya zorlamak amacıyla hapishane görevlileri tarafından kötü muamele görür, zorbalığa uğrar, arkadaşlarını ihbar etmesi istenir. Yalnızca Tonya değil burada tutulan diğer mahkumlar da kendilerine yöneltilen suçlamalardan habersizdir.

Buradaki hapishane binasının zemin katı su doldurmak için için uygun bir yer ve filmdeki en korkutucu şeylerden biri de su işkencesi. Tonya'nın da maruz kaldığı bu durumda hücrelere o kadar çok su basıldı ki mahkumlar boğulma tehlikesi geçirir. Gardiyanlar son anda yetişip mahkumları serbest bırakır ve Tonya'dan belgeleri imzalaması istenir, ancak o yine reddeder.

Mahkumlara arada bir evlerinden ihtiyaç malzemesi bulunduran kutular gelmekte ve bu onları gerçekten mutlu etmektedir. Fakat aile ile görüşme pek mümkün olmamaktadır. Eşiyle görüşmek istediğinde bu mümkün olmaz. Bir kez de kendi hayatını sona erdirmek ister Tonya. Çünkü burada insanlar artık nesneye dönüşmüştür ve daha kendine yöneltilen suçu bilmezken dışarı çıkma umudu gitgide azalmaktadır.

Oldukça etkileyici ve başarılı oyunculukları çok beğendiğim Przesluchanie filmini kesinlikle öneririm. Bir sonraki yazıda görüşürüz!